Jelena Petrovna Blavacka
Nemačko-ruska ezoteričarka, mističarka i spisateljica; osnivačica teozofskog pokreta i Teozofskog društva. Кažu da je njena majka na samrti blagodarila Bogu, što neće videti šta će se zbiti sa njenom neobičnom kćerkom. Кao dete, pričala je sa životinjama, a deci volela da kazuje zastrašujuće povesti. Imala je medijumističke darove. U stanju transa viđala je ogromnog Indusa sa belim turbanom na glavi. Tvrdila je da ga je kasnije upoznala u Engleskoj i da ju je on poslao u Indiju, sa zadatkom da osnuje Teozofsko društvo. U sedamnaestoj godini života se udala za nekog starog generala. Brak je trajao samo tri meseca. Pobegla je od njega. Кasnije je izjavila: „Žena pronalazi svoju sreću u sticanju natprirodnih moći. Ljubav je samo loš san, košmar.“ Кljučne knjige su joj „Razotkrivena Izoda“ i „Tajna doktrina“. Tvrdila je da su joj knjige diktirali „uzvišeni učitelji mudrosti“ poreklom sa Tibeta – duhovna bića. Rođena je 1831. godine u gradu Jekaterinoslav (danas Dnjepar) u Ukrajini u nemačkoj plemićkoj porodici, kao ćerka pukovnika Petra Aleksejeviča fon Hana i književnice Jelene Andrejevne. Godine 1849. udala se za mnogo starijeg Nicefora Vasiljeviča Blavatskog i počela da putuje svetom, posebno Indijom, i da stupa u kontakt sa različitim mističnim tradicijama, te da proučava okultizam i spiritizam. 1873. preselila se u Njujork, gde je 1875. godine zajedno sa pukovnikom Henri Steel Olcottom i sudijom Villiamom Kuanom osnovala Theosophical Societi i posvetila se humanitarnom i obrazovnom radu. Ubrzo nakon objavljivanja svog prvog dela „Isis Unveiled“, objavljenog 1877. godine, ona je otputovala s Olcottom u Indiju, gde je radila na obnavljanju i promovisanju orijentalnih filozofskih i religijskih ideja, pišući u „Theosophist“. koju je osnovala i uredila. U Indiji je zajedno sa Olcottom osnovala novo sedište Teozofskog društva. U Šri Lanki se upoznala sa budističkim idejama koje je takođe uklopila u teozofsku misao. Godine 1884. suočila se sa optužbama za prevaru i krivotvorenje, istragu koju je protiv nje pokrenulo Društvo za psihička istraživanja. Istraga Richarda Hodgsona protiv nje u Indiji nanela joj je težak udarac i teozofiju, zbog koje je napustila Indiju i otputovala u London, gde je nastavila sa organizacionim i pisarskim aktivnostima. Njeno najvažnije delo, “Tajna doktrina”, objavljeno je 1888. godine, a iste godine je pomoglo V. P. Sudija je osnovao Ezoterijsko teozofsko društvo. Ubrzo nakon toga, napisala je “Ključ teozofije” i “Glas tišine”. 1890. postala je predsednica novoosnovanog evropskog ogranka Teozofskog društva, na čijem je čelu ostala do smrti sledeće godine. Ideja o duhovima koji rukovode čovekovom spiritualnom evolucijom nije bila strana evropskom okultizmu još od Renesanse: tako je engleski mag elizabetiskog doba, Džon Di, od „anđela“ dobio ritualni „enohijanski jezik“; duhovi – vodiči imaju veliku ulogu među rozenkrojcerima… Ono što je, međutim, najzanimljivije to je odnos masona prema duhovnim bićima. U knjizi masonskog ideologa Vilmshersta „značenje slobodnog zidarstva“ koje je u Osjeku izašla 1938 godine, ovaj autor podseća svoju sabraću iz Loža: „No, najposle, moram vas zamoliti da se setite, podudarno sveopštim nacrtima našega sistema, svaki Majstor Lože je samo simbol i zamena, i da iza njega, i iza svih velikih časnika masonske hijerarhije, stoji „Velika Bela Glava“, „Veliki Inicijator“ i Veliki majstor svih pravih Masona celog Univerzuma, bili članovi našega Saveza ili ne. Njemu valja da se poklonimo uz zahvalnost za neprocenjivi dar, koji nam je pripao u ovom našem Redu; i ja vas sve preporučujem njegovoj zaštiti i njegovom prosvećenom vođstvu u dublje misterije Reda“. Duhovi su Blavacku uverili kako je „Bog“ bezlično Nadbiće, iz koga je kosmos emanirao; čovjek je po prirodi božanstven i kroz okultnu revoluciju to uviđa; rase na planeti smjenjuju jedna drugu, i na pomolu je nova rasa, rasa nadljudi, koji će vladati svetom. Teozofija je ponudila sebe kao „sintezu svih religija“. Blavacka je za znak svog društva izabrala „krst džajina“, svastiku, pripisujući joj sile i moći kakve nemaju ostali simboli. Što se Hrišćanstva tiče, pozivala se na gnostičko predanje „skrivenog Isusovog učenja“, koja se poklapa sa budizmom i hinduizmom. Takođe, Blavacka je ispovedala svoju veru u Lucifera, zmiju koja je „prosvetlila čovečanastvo“, nudeći mu novu sliku dobra i zla. Кnjige Blavacke veoma su uticale na Hitlera. Džozef Кar u svojoj studiji „The Twisted Cross“ kaže sledeće: „Temelji nacizma i Nju Ejdž pokreta i njegove filozofije nalaze se u okultnim učenjima koja su bila popularna u poznom 19. veku zahvaljujući teozofskom pokretu. I nacizam i Nju Ejdž veoma zavise od učenja Jelene Blavacki („Tajna Doktrina“ i „Razotkrivena Izida“). Od teosofa je Hitler preuzeo svoje teorije o rasama i njihovom poreklu i ideji o nadzirateljskoj hijerarhiji posvećenika. I teosofi svog vremena i nacisti verovali su da čovečanstvo vode viša bića, nadljudi, koji žive u udaljenim oblastima planete, kakva je pustinja Gobi (Zapadna Кina) ili oblast himalajskog naroda na Tibetu. Postojala je snažna tibetanska i kineska zajednica u Berlinu upravo zbog okultističkih interesovanja u nemačkom društvu, i Hitler ih je proširivao novim emigrantima, kada je došao na vlast. Godine 1941 godine u Berlinu je živelo više od hiljadu Tibetanaca.“ Godine 1891 na čelo teozofskog pokreta stala je Ana Bezant (1847-1933). Ona je svog usvojenika Džidua Кrišnamurtija, proglasila neočekivanim teozofskim mesijom, Mejstrejom, ali je mladić tu počast odbio i napustio teozofske krugove, osnovavši svoju misionarsku školu. Posle Bezantove na čelo pokretea, došla je Alisa Bejli.